• Türk Uyku Tıbbı Derneği - TUTD
  • Naci Çakır Mah. 760 Sk. No:25/17
  • Çankaya / Ankara

Koronavirüs (COVİD 19) Salgını Sırasında Uykuda Solunum Bozuklukları Hastaları ve Evde PAP Tedavisi Kullananlar İçin Öneriler

  1. Tüm uykuda solunum bozuklukları (USB) olan hastalar (Obstrüktif  Uyku Apnesi Sendromu (OUAS)  dahil olmak üzere)  sağlık otoritelerinin önerilerine uymalıdır. Bu hasta grubu çoğunlukla beraberinde hipertansiyon, diyabet ve kardiyovasküler hastalık veya riski taşımasından dolayı riskli grup içinde yer alabilir. Bu süreçte önlemler kademeli azaltılıncaya kadar zaruri gereklilikler dışında (sağlık, gıda temini ve evden çalışma imkânı yoksa çalışmak için) dışarıya çıkmamalıdır.

  2. USB tanılı hastaların evde pozitif havayolu basınç tedavisi (PAP) tedavisine her zaman ki gibi devam etmeleri önerilmektedir. PAP’ın COVİD-19’u kötüleştirdiği veya yakalanmayı artırdığına dair herhangi bir bilimsel kanıt yoktur.

  3. Ancak COVİD-19 olan kişinin PAP tedavisi kullanımı ile çevreye saçılan virüs yükü artabilmekte ve cihaz kullanımı sırasında aynı ortamda olanlar için bulaşma riski oluşturmaktadır. PAP tedavisi kullanan kişide COVİD-19 şüphesi (ateş, öksürük, nefes darlığı ve halsizlik gibi yakınmalar) olursa gerekli tedbirleri alarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. COVİD-19 şüphesi veya tanısı varsa PAP devamına hekimince devam etmesi önerildiyse ev halkından izole bir odada kalarak cihaza devamı uygundur. Ayrıca odanın sık sık havalandırılması (virüs yükünü azaltmaktadır), yüzeylerin ve PAP cihazının sık sık sabunlu bezle silinlesi, cihaz aksesuarlarının (maske, hortum) da sıcak sabunlu su ile yıkanması ve cihaz filtrelerinin sık sık değiştirilmesi gerekir. Nemlendirici ünitesi çok gerekli olmadıkça damlacık yayılmasını artırdığı için bu dönemde kullanılmamalıdır. Ancak bunları sağlayamayacaksa semptomlar düzelmesinden 3 gün sonraya kadar PAP cihazına ara vermelidir.

  4. Kişi diğer enfeksiyonlar da olduğu gibi burun tıkanıklığı nedeniyle cihazı kullanamıyorsa burun spreyi (dekonjestan) kullanabilir veya cihaza düzelinceye kadar ara verebilir. Aynı şekilde öksürük, nefes darlığı ve artan semptomlar varsa doktoruna danışarak ara vermesi gerekebilir hastanede yatarak başka bir solunum cihazına veya yoğun bakım solunum desteği için değerlendirmesi gerekir.

  5. PAP kullanımına ara veren hastalar USB tedavisi için diğer alternatif yöntemlerden fayda görebilir. Yüksek yastıkla yatmak, yan yatmak, ağız içi aparey, burun bandı kullanmak, alkol-sigara kullanmamak ve en son yatmadan önce en az 3 saat önce yemek yeme gibi. Ayrıca bu hastaların gündüz aşırı uyku hali olanları gibi tedavisiz kalmalarının trafik ve iş kazalarına neden olabilecekleri düşünülerek araba kullanmamaları ve dikkat gerektiren iş yapmamaları önerilir.

  6. USB olan hasta hastanede yatması gerekirse cihazını yanında götürmeli ancak doktora danışmadan kullanmamalıdır. COVİD-19 açısından tetkikleri yapılırken negatif basınçlı izole odada cihazını kullanmasına izin verilebilir veya ara vermesi istenebilir veya yarar-zarar değerlendirmesine göre ve hastane imkanlarına göre non-vented maske ile uyumlu hastane cihazı / ekspirasyon portuna takılacak filtleler ile kullanması sağlanabilir. Özellikle Obesite hipoventilasyon, ALS gibi nöromüsküler kas hastalığı ve KOAH gibi çeşitli nedenlerle solunum yetmezliği olan hastaların cihazdan göreceği yarar çevreye vereceği zarardan (virüs yayma) daha önemli olduğu için yukarıda sayılan önlemler alınarak kullanması gereklidir.

 

☼☼☼ COVİD-19 şüphesi veya tanısı olan USB hastalarının PAP cihazlarını izole havalandırmalı bir odada hem cihaz-aksesuar (maske, hortum) hem de ortam temizliğine dikkat ederek ve ev halkının etkilenme riskini minimuma indirerek kullanabilirler. Ayrıca PAP cihazını kullanmayı engelleyecek semptom ve akciğer bulguları olup olmadığı hekimi tarafından değerlendirilerek karar verilmelidir. Bu durumda cihaza semptomlar düzelinceye kadar ara verilebilir.

☼☼☼ Pandemi sürecinde COVİD-19 şüphesi veya tanısı olmayan USB hastalarının PAP cihazlarını ev halkından ayrı izole havalandırmalı bir odada hem cihaz-aksesuar (maske, hortum) hem de ortam temizliğine dikkat ederek ve kullanması önerilir.
Kaynaklar:

  1. American Thoracic Society
    https://www.thoracic.org/patients/patient-resources/resources/coronavirus-patient.pdf

  2. Centers for Disease Control (CDC)
    https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.html

  3. World Health Organization (WHO)
    https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_1

  4. British Thoracic Society (BTS).
    Guidance regarding coronavirus (COVID-19) and obstructive sleep apnoea (OSA): for people who routinely use continuous positive airway pressure (CPAP), their families and health care workers. Available:https://www. brit- thoracic. org. uk/ media/ 455098/osa- alliance- cpap- covid- 19- advice- 20- 3- 20- v10. Pdf [Accessed 20 Mar 2020]

  5. American Academy of Sleep Medicine (AASM)
    https://aasm.org/coronavirus-covid-19-faqs-cpap-sleep-apnea-patients/

  6. Baker JG, Sovani M.
    Thorax Epub ahead of print: [please include Day Month Year]. doi:10.1136/thoraxjnl-2020-214913

  7. NHS.
    Clinical guide for the use of acute non-invasive ventilation in adult patients hospitalised with suspected or confirmed coronavirus during the coronavirus pandemic. Available:
    https://www.england.nhs.uk/coronavirus/wpcontent/uploads/sites/52/2020/03/clincial-guide-acuteniv-ventilation-v1-19-march-2020.pdf

  8. Barker J, Oyefeso O, Koeckerling D, et al.
    COVID-19:community CPAP and NIV should be stopped unless medically necessary to support life. Thorax 2020;75:367

  9. Simonds AK, Hanak A, Chatwin M, et al.
    Evaluation of droplet dispersion during non-invasive ventilation, oxygen therapy, nebuliser treatment and chest physiotherapy in clinical practice: implications for management of pandemic influenza and other airborne infections. Health Technol Assess 2010;14:131–72.

  10. Public Health England.
    COVID-19: guidance for infection prevention and control in healthcare settings. Version 1.0. Available:
    https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/872745/Infection_prevention_and_control_guidance_for_pandemic_coronavirus.pdf